Yanıklarda İlk Yardım

[SaRey]

Yanığın tanımı
Herhangi bir ısıya maruz kalma sonucu oluşan doku bozulmasıdır.

Yanık Çeşitleri
1. Derece yanıklar:
Alt deride ve derinin yüzeyinde, kızarıklık , (pembe, kırmızı arası renk) şeklinde görülen doku hasarı vardır.
Ağrı vericidir.
Yanık bölgede ödem, hafif şişlik vardır.
Genelde 48 saatlik süreç içinde iyileşir
2. Derece yanıklar:
Derinin 1. ve 2. tabakasını etkiler.
En bariz özelliği deride içi su dolu kabarcıklar ( bül ) oluşmasıdır.
Derinin kendini yenilemesiyle kendiliğinden iyileşir.
Çok ağrılıdır.
3. Derece yanıklar:
Derinin tüm tabakaları etkilenir.
Kaslar, sinirler, damarlar üzerinde etkilidir.
Beyaz kuru yaradan, siyah renge kadar aşamaları vardır.
Ağrısızdır, çünkü bütün sinirler zarar görmüştür.

Yanığın Vücutta Olumsuz Etkileri
Derinliğine, yaygınlığına ve oluştuğu bölgeye bağlı olarak, organ ve sistemlerde işleyiş bozukluğuna yol açar.
Ağrı ve sıvı kaybına bağlı olarak şok meydana gelir.
Hasta/yaralının kendi vücudunda bulunan mikrop ve toksinlerle enfeksiyon riski oluşur.

Isı ile oluşan yanıkta ilk yardım
Kişi hala yanıyorsa, paniğe engel olunur, koşması engellenir.
Hasta/yaralının battaniye vb. ile üzeri kapatılır ve yuvarlanması sağlanır.
Hasta yaralının yaşamsal bulguları değerlendirilir.
En az 20 dakika, soğuk su altında tutulur.
Ödem oluşabileceğinden yüzük, bilezik vb. çıkarılır.
Giysiler çıkarılır.
Deri sabunlu su ile dikkatle temizlenir.
Su toplayan yerler patlatılmaz.
Yanık bölgelere birlikte bandaj yapılmaz.
Yanık üzeri temiz bezle örtülür, yanık üzerine hiçbir madde sürülmez.
Hasta/yaralı battaniye ile örtülür.
Yanık geniş ve sağlık kurumu uzaksa, kusma yoksa bilinci açıksa hasta/yaralıya ağızdan sıvı verilerek sıvı kaybı engellenir.(1 lt. su + 1 çay kaşığı karbonat + 1 çay kaşığı tuz )
Tıbbi yardım istenir( 112 ).

Kimyasal yanıklarda ilk yardım
Deriyle temas eden kimyasal maddenin en kısa sürede deriyle teması kesilmelidir.
Giysiler çıkarılmalıdır.
Bölge bol, tazyiksiz suyla , en az 20-25 dk. yumuşakça yıkanmalıdır.
Daha sonra Hasta/yaralı battaniye vb. ile örtülmelidir.
Tıbbi yardım sağlanmalıdır.

Elektrik yanıklarında ilk yardım
Soğukkanlı ve sakin olunmalıdır.
Hasta/yaralıya dokunmadan önce elektrik akımı kesilmelidir.
Akımı kesme imkânı yoksa yalıtkan bir maddeyle kişinin elektrikle teması kesilmelidir.
Hasta/yaralının yaşam bulguları değerlendirilmelidir.
Hasta/yaralı kımıldatılmamalıdır.
Hasar gören bölge örtülmelidir.
Tıbbi yardım istenmelidir.

ilkyardımorg